Katedra Prawa Rzymskiego

Utworzono: 8 grudnia 2020

Uchwałą nr 3/2020 Wydziału I Nauk Humanistycznych i Społecznych PAN z dnia 8 grudnia 2020 roku zespół kierowany przez pracownika naszej Katedry dr. hab. Tomasza Palmirskiego otrzymał od Komisji ds. nagrody w dziedzinie prawa im. Leona Petrażyckiego wyróżnienie honorowe za publikację pt. Digesta Iustiniani - Digesta justyniańskie t. VII.1, księgi 45–47, t. VII.2, księgi 48–50. Publikacja ta wieńczy dziesięciotomowe dzieło pierwszego polskiego przekładu najobszerniejszej i najważniejszej, powstałej w I poł. VI w., części kodyfikacji cesarza Justyniana, zawierającej wyjątki z pism rzymskich jurystów. Przekład był realizowany w latach 2012–2017 w ramach programu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego pod nazwą "Narodowy Program Rozwoju Humanistyki"'.

Utworzono: 23 października 2020

jako powszechnie dostępny kurs on-line w COPERNICUS COLLEGE, a przygotowany w Katedrze Prawa Rzymskiego UJ przez doktora Grzegorza Blicharza przy współpracy ks. prof. Franciszka Longchamps de Bérier  

PLAN KURSU

W01 - Czy prawo jest nauką? O źródłach powstania i poznania prawa

1. Pytanie o prawo – nie tylko o normach i przepisach
2. Jedność nauk prawnych? Prawo rzymskie wobec tradycji prawnych świata
3. Do czego sięgamy, aby badać prawo? O źródłach powstania i poznania prawa
4. O początkach uniwersytetu i nauce prawa

W02 - Normy prawne – metodologiczne wyzwanie

1. Prawo bez sankcji? Rodzaje norm i aktów prawnych
2. O dedukcji i indukcji. Systemy normatywne otwarte i zamknięte
3. Rewolucja naukowa XIX wieku – hermeneutyka tekstu prawnego
4. Klasyczne sposoby wykładni prawa
5. Koncepcje wykładni w polskiej myśli prawnej
6. Prawnicze badania naukowe

W03 - Wykładnia norm prawnych – wykładnia językowa/tekstualna

1. Niespisane prawo i zwyczaj. Jak interpretować?
2. Exegesis a eisegesis – meandry wykładni językowej
3. Wykładnia tekstualna a kodyfikacja prawa
4. Czy buritto to kanapka? O uniwersalnych zasadach wykładni literalnej

W04 - Wykładnia norm prawnych – wykładnia funkcjonalna i systemowa

1. Wykładnia funkcjonalna. Czym jest ratio legis i jak ją ustalić?
2. Odszkodowanie za opóźniony lot. O rozszerzającym wyniku wykładni funkcjonalnej
3. Wykładnia systemowa. O zasadach prawnych i miejscu przepisu prawnego
4. Którą ustawę interpretować? O hierarchii aktów prawnych

W05 - Interpretacja norm ustawowych i konstytucyjnych – I

1. U początków rozwój wykładni norm ustawowych
2. O niechęci wobec wykładni ustaw
3. Wyjście poza wykładnię literalną. Kanony interpretacyjne

W06 - Interpretacja norm ustawowych i konstytucyjnych – II

1. Wykładnia norm konstytucyjnych
2. Duch ustawy czylitera prawa?
3. Teoria statyczna i dynamiczna

W07 - Interpretacja prywatnych aktów prawnych – umowy i testamenty

1. Rzeczywista wola stron. O interpretacjiumów
2. Szacunek wobec woli zmarłego. O interpretacjitestamentu

W08 - Kanony interpretacyjne – paremie i maksymy

1. Reguły i zasady – ku odpowiedziom na najtrudniejsze pytania 
2. Reguły i zasady jako środek prawniczej komunikacji
3. Topiki w służbie prawniczej argumentacji

W09 - Analiza prawnoporównawcza i dogmatyczna

1. Dwie planety prawa porównywanego
2. Zasada solidarności rodzinnej i polska dogmatyka
3. Porównywanie prawnych rozwiązań: Izrael, Południowa Afryka, Grecja, prawo islamskie
4. Siatka pojęciowa w służbie dogmatyki i komparatystyki

W10 - Analiza historyczna i historyczno-porównawcza

1. Jak poradzić sobie z dobrze znaną regułą prawną?
2. Siedem kroków poszukiwacza mocnych argumentów

Utworzono: 25 września 2020

o 12:00 w poniedziałek, 28 września 2020 roku - rozprawa na temat: 

Veritatem esse quaerendam. Prawda w rzymskim procesie cywilnym.

Dostęp dzięki rejestracje drogą: https://forms.office.com/Pages/ResponsePage.aspx?id=6yYO676_0keekOvSQm2868HJSPtqpSxNs0ZBoskjKyRUOFlKTVpTMzJTUEs2V1BNNVFBTzFWVENDRC4u

recenzenci:

prof. dr hab. Joanna Misztal-Konecka (KUL)

prof. dr hab. Tomasz Giaro (UW)

Zapraszamy do udziału w publicznej obronie on-line!!!

Utworzono: 21 września 2020

Nowy przedmiot poprowadzi dr Karolina Wyrwińska, która pisze:

W roku akademickim 2020/2021 zapraszam serdecznie p.t. Studentów studiów niestacjonarnych (lata II-V) na kierunku prawo do uczestnictwa w wykładzie Podstawy rzymskiego prawa publicznego. Wykład będzie się odbywał w semestrze zimowym, zdalnie (MS Teams), w niedziele podczas zjazdów studiów niestacjonarnych. Przedmiot jest dostępny dla wszystkich, którzy z wynikiem pozytywnym zdali egzamin z Prawa rzymskiego.
                                                                        Karolina Wyrwińska

Utworzono: 21 września 2020

Nowy przedmiot proponowany przez Katedrę Prawa Rzymskiego - po raz pierwszy w roku akademickim 2020/2021. To przedmiot specjalizacyjny – konwersatorium w języku angielskim. Dotyczy zagadnienia commons: ograniczonych zasobów (dóbr wspólnie użytkowanych) w perspektywie prawnoporównawczej i historycznej.

Łączy w sobie zagadnienia z pogranicza polityki, ekonomii i prawa. Otwiera studentów prawa na pytania o praktyczne skutki rozwiązań prawnych, o zarządzanie dobrami ważnymi dla społeczeństwa: zarówno dobrami naturalnymi (zasoby wodne), jak i stworzonymi przez człowieka (smart city). Pytanie o korzystanie z dóbr i usług będzie postawione w perspektywie historii prawa – rzymskiej myśli prawnej oraz prawa współczesnego i porównawczego w szczególności prawa amerykańskiego i hiszpańskiego. Wszystko w oparciu o badania prowadzone przez Vincenta i Elinor Ostrom w zakresie commons. W ten sposób uda się połączyć wiedzę z historii prawa, prawa prywatnego oraz administracyjnego z doświadczeniem płynącym z ekonomii oraz zarządzania.

Konwersatorium prowadzone jest przez dra Grzegorza Blicharza, a podstawę dla wykładu stanowią zagadnienia opracowane m.in. w ramach książki jego autorstwa: Commons – dobra wspólnie użytkowane. Prawnoporównawcze aspekty korzystania z zasobów wodnych [Commons – jointly-used goods : comparative aspects of the use of water resources], Wydawnictwo Od.Nowa, Bielsko-Biała 2017 – https://www.academia.edu/44065809/Commons_dobra_wspólnie_użytkowane_Prawnoporównawcze_aspekty_korzystania_z_zasobów_wodnych_Commons_jointly_used_goods_comparative_aspects_of_the_use_of_water_resources_

Konwersatorium będzie się odbywać w ramach siedmiu spotkań od 07.10.2020 do 25.11.2020 (środa 12:15–13:45). Sześć spotkań będzie miało formę zdalną w czasie rzeczywistym za pośrednictwem MS Teams, natomiast na siódmym spotkaniu, które odbędzie się stacjonarnie będzie możliwość zaliczenia przedmiotu jeszcze przed sesją egzaminacyjną. Kurs przeznaczony jest dla studentów od II do V roku studiów.

The results of Elinor Ostrom’s and Vincent Ostrom’s study, which granted Elinor Ostrom the 2009 Nobel Prize in Economy, brought the issue of commons to the international audience. This course offers an innovative take on the issue, which bears a lot of social and scientific importance, and was yet to see an in-depth, legal analysis. It fills a gap in legal studies, by providing creative input to the complex issue of jointly-used goods and a comparative legal perspective on commons in various legal orders and in the legal history. References to the Roman law, US law, Spanish law and the search for analogies to these legal orders in reference to commons, both lead to recognize and evaluate the volatility of legal norms and to expand knowledge of model solutions.

The course is available to 2nd, 3rd, 4th & 5th year students.

After attending the course, you should be able to:

1: Recognize and use dogmatic and historical analysis, as well as comparative law in the field of private law (specifically property and contract law),

2: Recognize and identify basic legal solutions for the use of the commons in civil law and common law traditions,

3: Be aware of the methods and aims of contemporary Roman law scholarship, and evaluate Roman law in a contemporary context and contemporary law through the framework of Roman law,

4: Analyze and be aware of the basic economic issues in the field of the commons,

5: Apply legal methods and legal argumentation,

6: Analyse the commons in the perspective of the history of law, comparative law and economics,

7: Recognize and evaluate the volatility of legal norms and to expand knowledge of model solutions.

Utworzono: 21 września 2020

Studentki i studenci lat od II do V są zaproszeni do udziału w wykładach z nowego przedmiotu na WPiA UJ. Wykład we wtorki od 9:45 do 11:15 w pierwszym semestrze roku akademickiego 2020/2021 poprowadzi ks. prof. Franciszek Longchamps de Bérier wraz z o. dr Piotrem Gałdynem.

Utworzono: 21 maja 2020

Księgozbiór nasz jest znów dostępny: zapraszamy czytelników we wtorki i czwartki od 9:00 do 15:00.

Utworzono: 3 kwietnia 2020

Polecamy okolicznościowy artykuł w dzisiejszym "Dzienniku Polskim" na rocznicę śmierci profesora prawa rzymskiego, absolwenta Uniwersytetu Jagiellońskiego:

https://dziennikpolski24.pl/wspomnienie-o-prof-henryku-kupiszewskim-z-ksiaznic-wielkich/ar/c15-14896881

Henryk Kupiszewski pisał we wstepie do swej książki:

"Z wdzięcznością dedykuję tę pracę moim Nauczycielom. Profesorowi Wacławowi Osuchowskiemu zawdzięczam pierwsze zetknięcie się z historią i instytucjami prawa rzymskiego. Jego cotygodniowe czterogodzinne wykłady w auli przy ul. św. Anny w Krakowie były dla nas pierwszoroczniak.w Anno Domini 1946/47 wejściem w wielki świat myśli prawniczej, były ukazaniem możliwości budowy lepszego jutra na pogorzelisku II wojny światowej. Po odbyciu seminarium historyczno-prawnego moje z Nim kontakty nie były częste, ale zawsze dla mnie naukowo bardzo pożyteczne." (H. Kupiszewski, Prawo rzymskie a współczesność, wyd. 2 przejrzeli i wstepem opatrzyli T. Giaro, F. Longchamps de Bérier, Kraków 2013 , s. 17).

Od lewej Cezary Kunderewicz, HenrykKupiszewski, Rafał Taubenschlag, Józef Modrzejewski (zdjęcie z zbiorów UW).

Utworzono: 18 marca 2020

Od zawieszenia fizycznego odbywania zajęć w Uniwersytecie Katedra Prawa Rzymskiego UJ prowadzi wykłady, wykłady specjalizacyjne, ćwiczenia i semianaria nieprzerwanie. Żadne zajęcia nie zostały dotąd utracone tak na studiach stacjonarnych, jak i niestacjonarnych.

Wykłady z prawa rzymskiego odbywają się w czasie na nie dotąd przeznaczanym. Prowadzone są dzięki korzystaniu z programów MS Teams oraz Webex. Tak samo seminaria. Wszystkie prezentacje do wykładów stale są dostępne na stronie Katedry.

Ćwiczenia i wykłady specjalizacyjne prowadzone są w systemie Pegaz, MS Teams oraz Webex.

W razie pytań, wątpliwości czy problemów studentki i studenci proszeni są o bezpośredni kontakt drogą poczty elektronicznej z prowadzącymi zajęcia lub kierownikiem Katedry. Informacje o prowadzonej dydaktyce wysyłane są od piątku, 13 marca 2020 r. studentkom i studentom bezpośrednio w USOSie u-mailem.

Tą drogą należy się też umawiać co do sposobu zaliczenia zaległych kolokwiów lub kartkówek.

Na razie zawieszone sa plany organizacji konkursu przedmiotowego z prawa rzymskiego; nie ma jeszcze decyzji co do kolokwium katedralnego oraz dopuszczania zainteresowanych do egzaminu zerowego przedmiotu obowiązkowego/podstawowego Prawo rzymskie.

Oczywiście odbywają się i zebrania Katedry - zdalnie:

Utworzono: 21 lutego 2020

W czwartek 20 lutego 2020 r. w Instytucie Prawa Europejskiego i Porównawczego (IECL) na Uniwersytecie w Oxfordzie w ramach IECL Lunchtime Seminar Series dr Grzegorz Blicharz wygłosił wykład pt. The legal structure of asset-sharing and the framework of Roman Law. Stało się to okazją do przedstawienia założeń projektu realizowanego w ramach grantu NCN SONATA 14 oraz poddania pod dyskusję w gronie międzynarodowych ekspertów pierwszych wyników prowadzonych badań. Wystąpienie spotkało się z bardzo pozytywnym przyjęciem i wywołało żywą dyskusję wśród słuchaczy wokół wyzwań współczesnego prawa kontraktów, prawa rzymskiego oraz przełamywania barier między tradycjami civil law i common law.

Doktor Grzegorz Blicharz przebywa obecnie na miesięcznym pobycie badawczym jako academic visitor na Uniwersytecie w Oxfordzie, gdzie analizuje w sposób szczególny relacje między prawem rzymskim oraz tradycją prawa kontynentalnego a porządkami common law oraz mixed jurisdictions. Dzięki gościnności Instytutu oraz prof. Birke Häcker pobyt jest okazją nie tylko do korzystania z bogatych zasobów oksfordzkich bibliotek, lecz także do dyskusji oraz wymiany myśli i doświadczeń z ekspertami z różnych porządków prawnych.