8 listopada 2017

W dniu 7 listopada 2017 r. w Chińskiej Akademii Nauk Społecznych w Pekinie z sukcesem odbyło się trzecie polsko-chińskie seminarium prawa porównawczego – 3rd Sino-Polish Seminar on Comaprative Law. Tematem przewodnim były legislacja, kodyfikacja i dekodyfikacja prawa w  Chinach i Polsce – Legislation, Codification, and Decodification in China and Poland. Seminarium było współorganizowane przez Instytut Prawa Chińskiej Akademii Nauk Społecznych (CASS), Centrum Studiów nad Prawem i Gospodarką China Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego oraz Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego. Uniwersytet Jagielloński reprezentowali, występując z referatami dr Paulina Święcicka, dr Grzegorz Blicharz i ks. prof. Franciszek Longchamps de Berier – wszyscy z Katedry Prawa Rzymskiego UJ. W obradach wzięło udział ponad 20 ekspertów i naukowców z Chin oraz Polski.

Dzięki trójstronnemu porozumieniu rozwija się współpraca naukowa między Polską i Chinami przede wszystkim w postaci wspólnych seminariów oraz publikacji naukowych z zakresu prawa porównawczego. Tegoroczny temat seminarium był inspirowany badaniami prowadzonymi w Katedrze Prawa Rzymskiego UJ nad dekodyfikacją prawa prywatnego w europejskiej tradycji prawnej (w ramach grantu OPUS NCN). Zagadnienie wpisuje się także w aktualne wyzwania, które stoją przed chińskim porządkiem prawnym. Jak wskazywał prof. Xie Zengyi, dyrektor departamentu badań Instytutu Prawa CASS, ostatnio władze partii i państwa w Chinach potwierdziły wolę rządzenia w oparciu o prawo i dalszego rozwijania porządku prawnego. W związku z tym obecnie prowadzone są tam prace między innymi nad kodeksem cywilnym. Doświadczenia polskie i europejskie, które przedstawiali polscy uczeni, służyły ukazaniu szans i zagrożeń, jakie niesie ze sobą skodyfikowane prawo oraz sposobów reakcji w sytuacji utraty przez kodeksy cywilne centralnej pozycji w porządku prawnym.

Referaty przedstawiane przez reprezentantów Katedry Prawa Rzymskiego, ale nie tylko przez nich, ukazywały proces dekodyfikacji w perspektywie europejskich projektów unifikacyjnych oraz historycznego rozwoju prawa. Zagadnienie dekodyfikacji prawa umów analizował ks. prof. Franciszek Longchamps de Bérier, osadzając je w kontekście z jednej strony nieudanych projektów europejskich unifikacji prawa zobowiązań oraz naukowych debat toczonych w grupach przygotowujących te projekty, a z drugiej strony odnosząc się do różniących się między sobą, także historycznie, sposobów pojmowania kontraktu w prawie kontynentalnym czy amerykańskim, a także chińskim. Odpowiedzią na pytanie, jaką rolę może pełnić kodeks cywilny w państwach europejskich, zajęła się dr Paulina Święcicka – wszystko w kontekście utraty znaczenie przez kodeks roli narzędzia porządkującego całość prawa prywatnego. Zastanawiała się nad tym, dlaczego nauka europejska tak bardzo przywiązała się do idei kodyfikacji. Na przykładzie umowy transportu kolejowego w prawie polskim oraz niemieckim proces dekodyfkacji przedstawił dr Grzegorz Blicharz. Podkreślił znaczenie konwencji międzynarodowych oraz soft law dla osłabiania pozycji krajowych kodeksów.

Żywa, rzeczowa dyskusja występujących na przemian przedstawicieli delegacji polskiej i chińskiej przyczyniła się do podjęcia decyzji o wydaniu wspólnej publikacji w Chinach przez Instytut Prawa CASS. Wszyscy wyrazili nadzieję, że przyczyni się to do umocnienia i rozwijania coraz silniejszych polsko-chińskich więzi, które nie ograniczają się tylko do projektów ekonomicznych i infrastrukturalnych, lecz obejmują także współpracę naukową. Następne wspólne seminarium prawa porównawczego planowane jest w czerwcu 2018 roku w Polsce – w Krakowie i Warszawie.