PROGRAM PRZEDMIOTU PRAWO ADMINISTRACYJNE na stacjonarnych oraz niestacjonarnych studiach prawniczych i administracyjnych I stopnia

ZAGADNIENIA WSTĘPNE

I. Administracja

1. Znaczenie pojęcia. Sposoby definiowania administracji
2. Administracja a administracja publiczna. Różne postaci administracji publicznej
3. Opisywanie administracji publicznej przez jej cechy
4. Pojęcie form działania administracji publicznej

II. Prawo administracyjne

1. Sposób definiowania prawa administracyjnego w oparciu o definicję administracji
2. Określanie prawa administracyjnego w oparciu o cechy tego prawa. Przegląd podstawowych cech prawa administracyjnego
3. Normy prawa administracyjnego – cechy charakterystyczne, rodzaje
4. Sankcje w prawie administracyjnym
5. System prawa administracyjnego. Problem kodyfikacji
6. Podział prawa administracyjnego. Prawo ustrojowe. Prawo materialne. Prawo procesowe. Prawo zewnętrzne i wewnętrzne
7. Granice prawa administracyjnego. Prawo administracyjne a inne gałęzie prawa

III. Tworzenie prawa administracyjnego – źródła prawa

1. Pojęcie i cechy źródeł prawa administracyjnego i ich hierarchia
2. Konstytucja a prawo administracyjne
3. Ustawy i rozporządzenia z mocą ustawy
4. Umowy międzynarodowe
5. System źródeł prawa Unii Europejskiej
6. Istota delegacji ustawowej
7. Rozporządzenia – charakterystyka, rodzaje
8. Inne akty centralne. Uchwały. Zarządzenia
9. Istota i system lokalnych źródeł prawa
10. Prawo miejscowe administracji rządowej
11. Prawo miejscowe samorządu terytorialnego
12. Akty porządkowe
13. Akty planowania
14. Normy techniczne
15. Akty zakładowe
16. Prawo wewnętrzne
17. Tzw. niezorganizowane źródła prawa administracyjnego
18. Publikacja i promulgacja aktów prawnych

IV. Zasady ogólne prawa administracyjnego – przegląd

V. Aksjologia prawa administracyjnego

1. Ogólna charakterystyka aksjologii prawa administracyjnego
2. Przegląd podstawowych wartości w prawie administracyjnym

ADMINISTRACJA PUBLICZNA WOBEC SIEBIE – ADMINISTRACYJNE PRAWO USTROJOWE

I. Podmioty administrujące

1. Organ administracji publicznej. Organ administrujący. Pojęcia
2. Kompetencja administracyjna. Przekazywanie kompetencji
3. Klasyfikacje organów administracyjnych
4. Kolegialność i jednoosobowość
5. Urząd administracyjny
6. Pojęcie samorządu
7. Rodzaje samorządu
8. Zakład administracyjny (publiczny)
9. Inne podmioty administrujące
10. Wykonywanie funkcji i zadań publicznych przez organizacje społeczne
11. Prywatyzacja zadań publicznych

II. Struktura administracji publicznej i związki między podmiotami

1. Struktura resortowa (pionowa)
2. Struktura terytorialna (pozioma)
3. Centralizacja i decentralizacja. Autonomia
4. Koncentracja i dekoncentracja
5. Kierownictwo
6. Nadzór
7. Kontrola
8. Zwierzchnictwo i zespolenie
9. Koordynacja
10. Współdziałanie

III. Administracja rządowa

1. Centralne organy administrujące poza administracją rządową. Prezydent RP
2. Organy centralne podległe Sejmowi RP
3. Rada Ministrów
4. Prezes Rady Ministrów
5. Ministrowie
6. Komitety
7. Terenowa administracja rządowa – modele
8. Wojewoda i wojewódzka administracja zespolona
9. Wojewódzka administracja niezespolona

IV. Samorząd terytorialny

1. Istota samorządu terytorialnego. Teorie samorządu terytorialnego
2. Tzw. reformy samorządowe
3. Źródła prawa samorządu terytorialnego. Europejska Karta Samorządu Lokalnego
4. Zasady funkcjonowania samorządu terytorialnego
5. Referendum lokalne. Konsultacje społeczne
6. Struktura samorządu terytorialnego
7. Gmina. Istota. Pojęcie
8. Zadania gminy
9. Organy gminy. Rada gminy. Organ wykonawczy w gminie. Organy wewnętrzne i pomocnicze
10. Radni
11. Jednostki pomocnicze w gminie
12. Gminy o specjalnym statusie
13. Funkcjonowanie gminy
14. Powiat. Istota. Pojęcie
15. Zadania powiatu
16. Organy powiatu. Rada powiatu. Zarząd powiatu
17. Starosta
18. Powiatowa administracja zespolona
19. Organy i jednostki pomocnicze w powiecie
20. Funkcjonowanie powiatu
21. Województwo samorządowe. Istota. Pojęcie
22. Zadania samorządu województwa
23. Organy samorządu województwa. Sejmik województwa. Zarząd województwa
24. Marszałek województwa
25. Zespolenie w samorządzie województwa
26. Mienie komunalne i gospodarka finansowa jednostek samorządu terytorialnego
27. Związek komunalny. Porozumienie komunalne. Stowarzyszenie jednostek samorządu terytorialnego. Zrzeszenie międzynarodowe
28. Samorządowe kolegia odwoławcze
29. Nadzór nad samorządem terytorialnym – kryterium nadzoru, organy nadzoru, zakres nadzoru, środki nadzoru
30. Nadzór a sądownictwo administracyjne
31. Sądowa ochrona samodzielności samorządu terytorialnego

ADMINISTRACJA PUBLICZNA WOBEC PODMIOTÓW ZEWNĘTRZNYCH

I. Podstawowe konstrukcje i pojęcia

1. Pojęcia opisujące relacje między administracją a podmiotami zewnętrznymi
2. Stosunek administracyjnoprawny. Istota
3. Rodzaje stosunków administracyjnoprawnych
4. Powstawanie stosunków administracyjnoprawnych
5. Sytuacja administracyjnoprawna
6. Interes. Interes publiczny. Interes indywidualny
7. Triada Bernatzika
8. Interes faktyczny – interes prawny – publiczne prawo podmiotowe
9. Prawo refleksowe. Tzw. uzasadnione oczekiwanie
10. Obowiązek publiczny
11. Rozróżnienie imperium i gestii w działaniach zewnętrznych administracji

II. Stosowanie prawa przez administrację publiczną

1. Stosowanie prawa administracyjnego a jego realizowanie
2. Istota administracyjnego stosowania prawa
3. Istota stosowania prawa administracyjnego
4. Mechanizm administracyjnego i sądowego stosowania prawa
5. Podział form działania administracji publicznej w sferze stosowania prawa
6. Akt administracyjny. Pojęcie. Istota
7. Przegląd klasyfikacji aktów administracyjnych. Kryteria
8. Administracyjny akt generalny. Akt generalny a akt normatywny
9. Akt indywidualny. Decyzja administracyjna.
10. Mechanizm powstawania decyzji administracyjnej
11. Zawartość indywidualnego aktu administracyjnego. Podstawa prawna decyzji
12. Luzy decyzyjne. Wyważanie, dyskrecjonalność, uznanie administracyjne
13. Swobodne uznanie a uznanie administracyjne. Teorie uznania administracyjnego
14. Moc obowiązująca aktu administracyjnego. Prawomocność
15. Obowiązywanie w czasie prawidłowego aktu administracyjnego. Wygaśnięcie. Uchylenie.
16. Teorie wadliwości aktu administracyjnego. Rozróżnianie wad aktu administracyjnego
17. Bezwzględna nieważność aktu administracyjnego
18. Domniemanie ważności aktu administracyjnego
19. Tzw. akty pozorne
20. Akty i czynności egzekucyjne
21. Tzw. działania bezpośrednio zobowiązujące
22. Umowa administracyjna – pojęcie i istota (ze szczególnym uwzglednieniem umowy administracyjnej w prawie niemieckim i francuskim)
23. Formy zbliżone do umowy administracyjnej w prawie polskim
24. Umowa cywilnoprawna jako forma działania administracji
25. Ugoda administracyjna
26. Przyrzeczenie administracyjne
27. Porozumienie administracyjne
28. Działania faktyczne administracji – pojęcie i istota
29. Działania materialno-techniczne w stosowaniu prawa. Wydawanie zaświadczeń
30. Działania społeczno-organizatorskie. Działania informacyjne
31. Działania nieuregulowane bezpośrednio przez prawo
32. Milczenie administracji
33. Upływ czasu w stosowaniu prawa przez administrację
34. Bezczynność i przewlekłość w działaniu administracji

III. Wykonywanie obowiązków administracyjnych

1. Istota egzekucji administracyjnej
2. Regulacja postępowania egzekucyjnego
3. Środki egzekucyjne

KONTROLA ADMINISTRACJI

I. Sądownictwo administracyjne

1. Pojęcie i istota sądownictwa administracyjnego. Sądownictwo administracyjne a sądowa kontrola administracji
2. Sądownictwo administracyjne a trójpodział władz. Sądownictwo administracyjne a wymiar sprawiedliwości
3. Systemy sądownictwa administracyjnego. System francuski. System niemiecki. System angielski. System polski. Kryteria porównania
4. Stosunek sądów administracyjnych do innych organów państwa
5. Historia polskiego sądownictwa administracyjnego
6. Ustrój sądów administracyjnych
7. Przedmiot ochrony
8. Przedmiot i zakres kontroli (przedmiot i zakres zaskarżenia)
9. Podmioty. Legitymacja
10. Skarga w systemie polskim. Zróżnicowanie skarg
11. Kryterium kontroli sądowoadministracyjnej
12. Przedmiot rozpoznania
13. Przedmiot orzekania. „Szerokość” i „głębokość” orzekania.
14. Problem merytorycznych kompetencji orzeczniczych sądów administracyjnych
15. Dwuinstancyjność sądownictwa administracyjnego
16. Skuteczność wyroków sądu administracyjnego. Efektywność działania sądu administracyjnego

II. Pozasądowa kontrola administracji publicznej

1. System kontroli pozasądowej
2. Rodzaje kontroli
3. Kontrola parlamentarna
4. Kontrola sprawowana przez Rzecznika Praw Obywatelskich
5. Kontrola państwowa
6. Kontrola prokuratorska
7. Kontrola społeczna