Pomijając jednak te okoliczności, trzeba tu również zauważyć, że podnoszony niekiedy w złej wierze argument o tym, iż świat współczesny odchodzi od prawa rzymskiego nie odpowiada prawdzie. Aktualne programy uniwersyteckie wskazują bowiem na zupełnie coś innego. Warto również wziąć pod uwagę, że uczelnie niepaństwowe, starając się dostarczyć swoim studentom odpowiedniej wiedzy, zabiegają o wykładowców prawa rzymskiego. Ostatnio obowiązkowe wykłady z rzymskiego prawa publicznego zostały wprowadzone na Studium Administracyjnym Uniwersytetu Kardynała Wyszyńskiego w Warszawie. Prawo rzymskie jest też wykładane na uniwersytetach poradzieckich. Przy Instytucie Historii Rosyjskiej Akademii Nauk oraz Wydziale Prawa Uniwersytetu im. Łomonosowa w Moskwie powołano nawet Centrum Studiów nad Prawem Rzymskim. Nauka prawa rzymskiego rozwija się również niezwykle intensywnie w Chińskiej Republice Ludowej, o czym oczywiście nie zadecydowały względy emocjonalne czy sentymenty, lecz pragmatyczne podejście do wiedzy prawniczej i możliwości jej wykorzystania w kontaktach z europejskimi kontrahentami handlowymi. W Chinach ukazuje się również czasopismo pt. „ Roman Law and Modern Civil Law”, a podobne tendencje można zauważyć również na Ukrainie, w Kazachstanie i in. Co więcej, Chińczycy, aby lepiej poznać prawo rzymskie tłumaczą na swój język Kodyfikację Justyniana, a Instytucje Gajusa już zdążyli przetłumaczyć.
Przykłady praktycznego wykorzystania prawa rzymskiego w orzecznictwie sądów polskich i w orzeczeniach organów Unii Europejskiej, np. Europejskiego Urzędu Patentowego przytacza na bieżąco pismo adwokatów „Palestra”. Należy również wspomnieć o uchwale X Zjazdu Zrzeszenia Prawników Polskich, w której wobec zamiarów władz komunistycznych zlikwidowania prawa rzymskiego prawnicy-praktycy zaprotestowali przeciwko przekształcaniu uniwersytetów w prawnicze szkoły zawodowe, a jednocześnie zwrócili uwagę na aktualne wartości tego prawa. Trzeba do tego dodać – rzecz jasna nie siląc się wyczerpanie tematu – że ciągle jeszcze można z tego prawa korzystać jako z arsenału pojęć i zasad prawnych, np. w postulowanych zmianach dotyczących stanowiska poręczyciela w polskim kodeksie cywilnym. O tym samym świadczy również stosunkowo częste przytaczanie łacińskich paremii prawnych w orzecznictwie sądowym itd.