IV. Katedra w latach 2003-2018
6. Profesor Piotr Hofmański i jego współpracownicy
W 2003 r. następcą prof. Stanisława Waltosia na stanowisku Kierownika Katedry po prawie trzydziestu latach pełnienia przezeń tej funkcji został prof. Piotr Hofmański, dotychczasowy kierownik Zakładu Prawa Karnego na Uniwersytecie w Białymstoku, prodziekan Wydziału Prawa tego Uniwersytetu, sędzia Sądu Najwyższego i jego rzecznik prasowy. W tym czasie w Katedrze pracował już dr Andrzej Światłowski, a także dr hab. Marianna Korcyl-Wolska, której uczniowie dr Michał Rusinek i dr Marcin Żak dołączyli do grona pracowników naukowych Katedry. Po objęciu Katedry przez prof. Hofmańskiego do grona pracowników dołączyła także dr Dobrosława Szumiło-Kulczycka. Pracownikami Katedry zostali również: wypromowany przez prof. Hofmańskiego dr Adam Górski, który przeszedł z Uniwersytetu w Białymstoku, a w ostatnich latach także dr Paweł Czarnecki. W 2007 r. z Katedry odeszła dr hab. Korcyl-Wolska, przenosząc się do Krakowskiej Akademii Andrzeja Frycza Modrzewskiego.
Wraz ze zmianą kierownictwa, Katedra zmieniła również swoją siedzibę, przenosząc się z Colegium Wróblewskiego (ul. Olszewskiego 2), do nowo pozyskanego wówczas przez Wydział budynku Pałacu Larischa, przy ul. Brackiej 12 (sekretariat pozostał jednak w poprzednim miejscu i nadal tam się znajduje). Na przestrzeni kilku lat doszło do pomyślnego przeprowadzenia na Wydziale aż siedmiu karnoprocesowych kolokwiów habilitacyjnych, w tym trzech – pracowników Katedry, kolejno: w 2009 r. – dr. hab. Andrzeja Światłowskiego (Jedna czy wiele procedur karnych. Z zagadnień wewnętrznego zróżnicowania form postępowania karnego rozpoznawczego), w 2011 r. dr. hab. Adama Górskiego (Europejskie ściganie karne. Zagadnienia ustrojowe), a w 2013 r. dr hab. Dobrosławy Szumiło-Kulczyckiej (Czynności operacyjno-rozpoznawcze i ich relacje do procesu karnego). Katedra prowadziła również różnorodne badania, w tym trzy duże projekty badawcze, z czego dwa pierwsze zrealizowane były w latach 2005-2008, a sfinansowane przez Komitet Badań Naukowych: „Europejski nakaz aresztowania i jego funkcjonowanie w Unii Europejskiej”, którego pokłosiem była publikacja pod red. P. Hofmańskiego: Europejski nakaz aresztowania w teorii i praktyce państw członkowskich Unii Europejskiej (2008) oraz drugi projekt „Przewlekłość procesu karnego i środki służące jego przyśpieszeniu”, zakończony monografiami pod red. S. Waltosia, J. Czapskiej: Zagubiona szybkość procesu karnego. Jak ją przywrócić? (2005) oraz Zagubiona szybkość procesu karnego. Światło w tunelu (2007). W latach 2013-2015 realizowany był grant badawczy o międzynarodowym charakterze, przyznany przez Narodowe Centrum Nauki w ramach programu „Harmonia” pt. Pozaprocesowe pozyskiwanie dowodów i ich wykorzystywanie w procesie karnym. Obecnie pracownicy Katedry z powodzeniem ubiegają się o finansowanie i prowadza kolejne programy badawcze. Organizowane są też liczne konferencje i seminaria naukowe, między innym w 2008 Katedra była organizatorem Zjazdu Katedr Prawa Karnego Procesowego, uznanego przez uczestników za spory sukces naukowy i organizacyjny.
7. Katedra w latach 2015-18
W związku z wyborem prof. Piotra Hofmańskiego na stanowisko sędziego Międzynarodowego Trybunału Karnego w Hadze, w lutym 2015 r. pełnienie obowiązków kierownika Katedry powierzono dr hab. Andrzejowi Światłowskiemu. Z dniem 1 listopada 2015 został on profesorem Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Trwająca przez trzy semestry nieobecność prof. Hofmańskiego oraz równoczesny roczny urlop naukowy dra Michała Rusinka spowodowały też odmłodzenie zespołu katedry. Począwszy od pierwszego semestru roku akademickiego 2015/16 dołączyli do niego zatrudnieni na zastępstwo, w niepełnym wymiarze czasu pracy, wyróżniający się doktoranci: mgr Paweł Dębowski i mgr Magdalena Tokarska. Wywiązali się znakomicie ze swoich obowiązków naukowych, dydaktycznych i organizacyjnych; na kolejny rok planowane było podobne czasowe zatrudnienie kolejnych doktorantów, nie okazało się to jednak niestety możliwe – z powodów formalnych.
Z dniem 1 lipca 2016 r. profesorem Uniwersytetu Jagiellońskiego został dr hab. Adam Górski i podjął budowę zespołu badawczego specjalizującego się m.in. w zagadnieniach prawa medycznego a także międzynarodowego i europejskiego prawa karnego – link.
W rok akademicki 2016/17 Katedra weszła w składzie siedmiu pracowników etatowych, w tym aż czworga z habilitacją. Zakończyli swoje urlopy bezpłatne i podjęli dydaktykę: prof. Piotr Hofmański i dr Michał Rusinek.
Prowadziliśmy w roku 2016/17 wykład obligatoryjny z procesu karnego (dla studentów stacjonarnych we wtorki, z 22 grupami ćwiczeniowymi „w tygodniu” oraz dla studentów niestacjonarnych, w soboty „zjazdowe”, z 4 grupami ćwiczeniowymi w weekendy), zaplanowaliśmy trzy wykłady specjalizacyjne na kierunku prawo w pierwszym semestrze i jeden w drugim, dwa przedmioty w języku angielskim (jeden – w pierwszym semestrze – przeznaczony dla studentów zagranicznych, drugi – w drugim semestrze – dla wszystkich zainteresowanych), trzy cykle zajęć określanych jako warsztaty, a także proseminarium, seminaria magisterskie (dwie grupy na V roku i trzy grupy na IV roku) oraz seminaria doktorskie (także dla doktorantów niestacjonarnych) i wykłady dla doktorantów. Nadto gościnnie prowadziliśmy – jak co roku – procesową część jednego z wykładów oferowanych w Katedrze Prawa Karnego. Na kolejny rok zgłosiliśmy podobną ofertę dydaktyczną.
8. Byli pracownicy i doktoranci Katedry
Oprócz wcześniej wymienionych, wśród dawnych pracowników Katedry jest również dr hab. Barbara Nita-Światłowska, obecnie kierownik Katedry Prawa Karnego Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, uprzednio prof. nadzw. w Katedrze Prawa Cywillnego i Gospodarczego na tymże uniwersytecie, a wcześniej przez pewien czas prof. nadzw. w Katedrze Prawa Karnego Uczelni Łazarskiego w Warszawie. Absolwentka Uniwersytetu Jagiellońskiego, od 1996 r. zatrudniona w Katedrze na stanowisku asystenta. W 1998 r. obroniła rozprawę doktorską Orzekanie polskiego Trybunału Konstytucyjnego i niemieckiego Związkowego Sądu Konstytucyjnego w sprawach karnych. Następnie w roku 2000 awansowana na stanowisko adiunkta, które zajmowała do 2002 r. w którym zmuszona była odejść z Katedry na ówczesną Akademię Ekonomiczną w Krakowie. Doktor Nita-Światłowska w 2010 r. uzyskała na Uniwersytecie Jagiellońskim stopień doktora habilitowanego nauk prawnych na podstawie rozprawy Postępowanie karne przeciwko podmiotom zbiorowym. Rozważania na tle prawnoporównawczym z uwzględnieniem perspektywy konstytucyjnej i międzynarodowej oraz powinności wynikających z członkostwa Polski w Unii Europejskiej. Jest autorką wielu interesujących prac naukowych, spośród których warto wymienić m.in.: Trybunał Konstytucyjny a proces karny (1999), Postępowania karne przeciwko podmiotom zbiorowym: rozważania na tle prawnoporównawczym z uwzględnieniem perspektywy konstytucyjnej i międzynarodowej oraz powinności wynikających z członkostwa Polski w Unii Europejskiej (2008), czy Europeizacja prawa karnego a standardy konstytucyjne państw członkowskich Unii Europejskiej (2009). Przez kilkanaście lat była pracownikiem Trybunału Konstytucyjnego, początkowo na stanowisku asystenta. później zaś asystenta-eksperta, od czerwca 2015 r. jest sędzią Sądu Apelacyjnego w Krakowie orzekającym w wydziale karnym, zaś od 2016 – ponownie pracownikiem naukowo-dydaktycznym UEK.
Wśród dawnych pracowników Katedry jest także dr Maciej Czajka. Absolwent Uniwersytetu Jagiellońskiego, od 1997 do 2003 r. zatrudniony w Katedrze na stanowisku asystenta. W 2003 r. obronił rozprawę doktorską Udział czynnika sądowego w postępowaniu przygotowawczym na tle prawnoporównawczym. Po obronie rozprawy doktorskiej rozpoczął karierę sędziowską najpierw w charakterze asesora, następnie w 2007 został powołany na stanowisko sędziego Sądu Rejonowego w Wieliczce. Doktor Czajka od września 2011 r. pełnił funkcję Prezesa Sądu Rejonowego w Miechowie. Aktualnie orzeka w pierwszoinstancyjnym Wydziale Karnym Sądu Okręgowego w Krakowie. Jest współautorem skryptu „Prawo w diagramach. Kodeks Postępowania Karnego”, który doczekał się licznych wydań i był nieocenioną pomocą w przygotowaniu do egzaminu dla kolejnych roczników studentów prawa w całej Polsce. Na rok akademicki 2017-18 zatrudniony ponownie w Katedrze w niepełnym wymiarze czasu pracy, także w roku 2018/19 kontynuował swoją współpracę z Katedrą.
Sędziami są też: dr Dariusz Stachurski (także zatrudniony w niepełnym wymiarze czasu pracy na rok akademicki 2017-18 i prowadzący ćwiczenia również w roku 2018/19) oraz dr Paweł Łuczyński, jak również mgr Wojciech Korbiel, mgr Piotr Kiszka i mgr Ewa Piróg oraz asesor sądowy mgr Adam Koziara, którzy prowadzili jako doktoranci zajęcia z procesu karnego. Nominację sędziowską odebrała także uczestniczka zaocznych studiów doktoranckich mgr Marlena Warzybok. Byli i aktualni doktoranci są również prokuratorami lub asesorami prokuratorskimi (m.in. dr Urszula Doniec, dr Magdalena Tokarska, mgr Michał Żurek, mgr Patrycja Trzaska-Żurek, mgr Ewelina Klimowicz-Gajlikowska, mgr Jakub Garncarz i mgr Katarzyna Miszograj), adwokatami i radcami prawnymi a także aplikantami adwokackimi, radcowskimi oraz aplikacji prowadzonych przez KSSiP.
W rok akademicki 2018-19 Katedra weszła w składzie pięciu stałych pracowników etatowych, oraz dwojga korzystających z urlopów naukowych. Ponadto na podstawie zleceń członkami naszego zespołu byli – przez kolejny rok – prowadzący ćwiczenia, od lat blisko związani z naszą Katedrą doktorzy UJ i sędziowie – dr Maciej Czajka oraz dr Dariusz Stachurski, a także dr Krzysztof Michalak, który prowadził również warsztaty „procedowanie przed MTK” oraz częściowo zastępował prof. Góskiego podczas jego dłuższej nieobecności.
W roku 2018-19 tradycyjnie prowadziliśmy przedmiot obligatoryjny PROCES KARNY (dla studentów stacjonarnych w czwartki, o 11.30, z aż 18 grupami ćwiczeniowymi „w tygodniu” oraz dla studentów niestacjonarnych, w soboty „zjazdowe” o 10.45, z 3 grupami ćwiczeniowymi w weekendy), dwa wykłady specjalizacyjne na kierunku prawo w pierwszym semestrze, przedmiot w języku angielskim (w pierwszym semestrze – przeznaczony dla studentów zagranicznych), dwa cykle zajęć określanych jako warsztaty, a także proseminarium katedralne, seminaria magisterskie (dwie grupy na IV roku i trzy grupy na V roku) a także seminaria doktorskie i wykłady dla doktorantów. Po raz ostatni gościnnie prowadziliśmy – jak co roku w ostatniej dekadzie – procesową część jednego z wykładów oferowanych w Katedrze Prawa Karnego (Prawo wykroczeń).
W Katedrze były realizowane dwa granty z Narodowego Centrum Nauki, jeden trwający od sierpnia 2016 r. natomiast drugi – od lipca 2017 r. Były także realizowane i planowane programy badawcze finansowane z innych źródeł (m.in. przez zespół prof. Adama Górskiego, zajmujący się tematyką międzynarodowego prawa karnego oraz prawa medycznego).
Cykliczny charakter przybrały odbywające się trzy razy w roku z udziałem praktyków Otwarte Zebrania Naukowe Katedry (między innymi: o radcy prawnym w procesie karnym oraz o węzłowych problemach współczesnego procesu karnego w perspektywie porównawczej). Kontynuowane są także Polsko-Niemieckie Seminaria Prawa i Procesu Karnego (w maju 2016 – w Krakowie, w roku 2017 w Bochum, jesienią roki 2018 – w Krakowie, jesienią roku 2019 – planowane we Wrocławiu – dr Dagmara Gruszecka) oraz Studenckie Konferencje Karnoprocesowe, odbywające się od roku 2012 zawsze w marcu (w roku 2017 – 9-11.03. w Krakowie-Przegorzałach, w takim samym terminie roku 2018 – w Krakowie-Nowej Hucie) oraz 9 i 10 marca 2019 r. w Krakowie. Kolejna konferencja, poświęcona aksjologicznym fundamentom procesu karnego, planowana jest na marzec 2020 r. (miejsce będzie ustalone – zapewne poza Krakowem). Nadto Katedra obejmuje patronatem coroczne studencko-doktoranckie konferencje organizowane przez Koło Naukowe Postępowania Karnego TBSP UJ.
Sześcioro pracowników Katedry zasiada w Radzie Wydziału bieżącej kadencji. Nadto pracownicy Katedry sprawują różne funkcje na Uniwersytecie i poza nim, m.in. rzeczników dyscyplinarnych oraz członka Komisji Dyscyplinarnej przy RGNiSW, wykonują też różne zawody prawnicze. Doktoranci w większości odbywają lub odbyli aplikacje, zarówno w KSSiP, jak i korporacyjne. Troje spośród pracowników Katedry pełniło w ostatnich latach funkcje egzaminatorów końcowych egzaminów zawodowych (radcowskiego i adwokackiego) z ramienia samorządów zawodowych.
Zainteresowania naukowe naszego zespołu to (między innymi):
– model polskiego procesu karnego, konstytucyjne zagadnienia procesu karnego (wszyscy)
– zastosowanie ekonomicznej analizy prawa do oceny kosztów procesu karnego (Szumiło-Kulczycka, Czarnecki, Światłowski, Dębowski)
– pozycja pokrzywdzonego w procesie karnym (Tokarska, Światłowski, Czarnecki)
– zagadnienia dowodów w procesie karnym oraz problematyka czynności operacyjnych (Szumiło-Kulczycka, Rusinek, Żak), problematyka ochrony informacji oraz dozór elektroniczny (Rusinek)
– mediacja i alternatywne rozwiązywanie sporów, a także instytucje konsensualne w procesie karnym (Szumiło-Kulczycka, Czarnecki, Tokarska, Światłowski)
– postępowania szczególne (Światłowski, Czarnecki) oraz procesowe prawo karne skarbowe i gospodarcze (Światłowski, Dębowski)
– prawo wykroczeń oraz zagadnienia prawa administracyjno-karnego i innych form odpowiedzialności represyjnej (Szumiło-Kulczycka, Czarnecki, Światłowski, Stachurski)
– prawo nieletnich oraz prawo dyscyplinarne (Szumiło-Kulczycka, Czarnecki, Żak)
– obszary styczne prawa karnego procesowego i prawa cywilnego (Żak, Tokarska)
– postępowanie przed sądem II instancji i kasacyjne oraz ponowne (Hofmański, Żak, Dębowski)
– międzynarodowe i europejskie prawo karne (Hofmański, Górski, Michalak)
– prawo medyczne (Górski, Michalak)
Bardziej szczegółowy wykaz tematów, które zajmowały pracowników i doktorantów Katedry w ostatnich latach – tutaj.
Liczna grupa doktorantów pracuje nad swoimi pracami doktorskimi. Od każdego z doktorantów ich opiekunowie/promotorzy oczekują realizacji wymagań określonych w regulaminie studiów doktoranckich, w szczególności: pracy nad doktoratem według planu uzgodnionego z opiekunem/promotorem, realizacji obowiązków dydaktycznych w zakresie wskazanym w programie studiów (zasadniczo 60 godzin ćwiczeń w roku akademickim), realizacji obowiązków organizacyjnych.
(opracował: Maciej Andrzejewski, bieżąca aktualizacja: tenże oraz inni pracownicy i doktoranci Katedry)